Bên cạnh nhiều cấu kiện khác của nhà gỗ cổ truyền. Thì cửa bức bàn nhà gỗ là một phần không thể thiếu được lắp gần cuối giai đoạn hoàn thiện ngôi nhà. Cánh cửa không chỉ là nơi che chắn và bảo vệ căn nhà. Trên cánh cửa bức bàn còn thể hiện được tài hoa của những nghệ nhân đục chạm hoa văn. Hãy cùng đi tìm hiểu điều này ở nội dung dưới đây.
Video lắp dựng cửa bức bàn nhà gỗ
Cửa bức bàn nhà gỗ là gì?
Cửa bức bàn nhà gỗ là chi tiết không thể thiếu trong các căn nhà cổ truyền. Có vị trí nằm giữa hai cột của một gian nhà, nhằm ngăn cách khoảng không gian bên trong và bên ngoài của nhà gỗ. Trên mỗi bộ cửa bức bàn thường có 4 hoặc 6 cánh. Thế nhưng phổ biến nhất vẫn là 4 cánh được ghép lại với nhau.
Cánh cửa bức bàn được ghép lại với nhau bằng cối quay, do đó rất tiện lợi trong việc tháo rời ra khỏi. Chất liệu làm nên cửa bức bàn nhà gỗ đó là các loại gỗ tự nhiên như: gỗ gõ đỏ, gỗ lim, gỗ hương…Cửa bức bàn được chia thành 2 loại đó là cửa ghép và cửa thượng song hạ bản. Trong đó cửa ghép thường sử dụng trong nếp nhà gỗ truyền thống. Còn cửa thượng song hạ bản thì dùng trong kiến trúc đình chùa, miếu phủ.
Ý nghĩa của cửa bức bàn nhà gỗ cổ truyền
- Cửa bức bàn nhà cổ truyền không chỉ là nơi ngăn cách không gian, bảo vệ cho ngôi nhà khỏi những điều kiện thời tiết như mưa gió. Sau cánh cửa còn là nơi mọi người gác lại những áp lực công việc, học tập để về với gia đình với tổ ấm của mình
- Trên các cánh cửa bức bàn còn mang tính thẩm mỹ cao, với nhiều ý nghĩa văn hóa sâu sắc thể hiện qua những nét đục chạm trang trí nhà cổ truyền. Ngưỡng cửa bức bàn còn là nơi khách đến thăm nhà phải khẽ mình cúi đầu, một hành động thể hiện sự tôn kính đối với gia chủ và tổ tiên của gia đình.
Các hoa văn được đục chạm trên cửa bức bàn nhà gỗ
Sau đây sẽ là những hoa văn nổi bật được đục chạm nhiều trên cửa bức bàn nhà cổ truyền.
- Bộ tranh tứ quý (tùng – cúc – trúc – mai)
Đầu tiên phải nói đến bộ tranh tứ quý tùng cúc trúc mai. Đây là hoa văn hết sức quen thuộc của nhà gỗ cổ truyền. Thể hiện cho 4 mùa trong năm, bộ tranh cũng mang nhiều ý nghĩa, mỗi loại cây đều đại diện cho một mùa, một sức sống mãnh liệt, sự kiên cường,
- Bộ tranh tứ quả (đào – lê – thủ – lựu)
Tiếp theo có lẽ là bộ tranh tứ quả đào lê thủ lựu. Họa tiết này cũng thường xuất hiện trên các nếp nhà gỗ cổ truyền. Bộ tranh tứ quả đại diện cho mọi điều trong cuộc sống như: may mắn, trường thọ, hạnh phúc…Đây là bộ tranh có những kỹ thuật đục chạm khó. Đòi hỏi người thợ phải có kỹ năng tốt.
-
Hoa sen
Hoa sen được biết đến là quốc hoa của nước Việt Nam. Hoa sen đại diện cho sự tinh khiết, trong sáng và đẹp đẽ trong cuộc sống. Vậy nên hình tượng này được các nghệ nhân đưa vào đục chạm trong các cánh cửa bức bàn nhà cổ truyền.
Những lưu ý khi thiết kế cửa bức bàn
- Thiết kế kích thước phù hợp với ngôi nhà gỗ cổ truyền
- Chọn lựa các hoa tiết có ý nghĩa, thể hiện được nét đẹp cổ truyền
- Chọn các loại vật liệu tốt, đảm bảo chất lượng
- Ngưỡng cửa bức bàn cần được thiết kế với độ cao vừa phải
Như vậy vừa rồi chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cửa bức bàn nhà gỗ. Đây là cấu kiện không thể thiếu đối với ngôi nhà cổ truyền Bắc Bộ. Và đồng thời có ý nghĩa lớn trong cuộc sống. Mong rằng đã phần nào giúp bạn có thêm nhiều kiến thức về nhà gỗ cổ truyền.